Kilka dni temu pan Kamil jak niemalże każdego dnia szedł do pracy. Gdy dotarł na miejsce z przerażeniem odkrył, że nie ma przy sobie portfela.

- Pech chciał, że tego feralnego dnia wszystko wsadziłem do niezapinanej kieszeni. - mówi pan Kamil. - No i stało się, portfel musiał mi gdzieś wypaść.

Znajdowały się w nim m.in. dowód osobisty, karty bankowe oraz inne służbowe, bardzo ważne dla właściciela dokumenty. Była też niewielka kwota gotówki. Pechowiec wiedział, że ta zguba może przysporzyć mu wielu problemów. Jego zmartwienia zostały jednak przerwane dzięki telefonowi, jaki otrzymał z policji. Okazało się, że jego portfel został właśnie odniesiony na gołdapską komendę.

- Naprawdę się zdziwiłem, gdy to usłyszałem. Byłem przekonany, że się nie odnajdzie. Planowałem już nawet urlop, by podczas niego wyrobić sobie nowe dokumenty. Nie jestem bowiem mieszkańcem Gołdapi, a jedynie tu pracuję. A tu taka niespodzianka! - kontynuował swoją wypowiedź pan Kamil.

Portfel przypadkowo znalazły Joasia Zabłocka i Zuza Kołodziejczyk, uczennice klasy I i III gołdapskiego gimnazjum. Chodziły właśnie po mieście, gdy na ulicy Partyzantów ich uwagę zwrócił leżący na chodniku nietypowy przedmiot.

- Gdy podnieśliśmy portfel, był on jeszcze ciepły. - mówi z uśmiechem Joasia.

Nastolatki, jak przyznają, na początku nie wiedziały, co mają zrobić ze znaleziskiem. Jednego były pewne: zguba musi wrócić w stanie nienaruszonym do właściciela. Najpierw próbowały na własną rękę znaleźć nr telefonu do właściciela. Niestety, nie udało nim się. Wtedy postanowiły odnieść portfel na policję. Ta już bez większych problemów ustaliła namiary na pana Kamila i skontaktowała się z nim.

Zapytaliśmy Joasię i Zuzannę, czy gdyby w portfelu była znaczna kwota pieniędzy, to zachowały by się tak samo. Bez wahania odpowiedziały, że tak. Jak jednak dodały, są świadome, że część z ich kolegów i koleżanek w podobnej sytuacji jaką one miały, zachowałoby się inaczej. Ich zdaniem jest nadal wiele osób, które po przeszukaniu portfela zabrałoby pieniądze, a dokumenty wyrzuciło. Dziewczynki wierzą jednak, że ich postawa będzie wzorem, jak powinno sie postępować w takich sytuacjach.

Jestem bardzo dumna z moich uczennic - powiedziała dyrektor gołdapskiego gimnazjum, gdy usłyszała o postawie swoich podopiecznych. - To z pozoru zwyczajne zachowanie w dzisiejszych czasach jest nieczęsto spotykane.

Podobnego zdania był też pan Kamil, który odwiedził już dziewczynki w ich domach i osobiście podziękował nim za uczciwość. Złożył też wyrazy uznania dla rodziców za wzorowe wychowanie córek.

- Inne drogi mają obowiązek odśnieżać ich zarządcy. Przykładowo: droga od ulicy Warszawskiej do Gumbińskiej jest w zarządzie Dróg Krajowych, droga od wjazdu z Węgorzewa do wyjazdu w kierunku Dubeninek jest w zarządzie Dróg Wojewódzkich. - mówi Wiesław Swatek. - W przypadku ulic powiatowych leżących w granicach miasta też jest nieco inna sytuacja. Z Zarządem Dróg Powiatowych zostało zawarte specjalne porozumienie i te drogi traktowane są jako należące do miasta i sprzątane przez PGK.

Również w przypadku chodników są pewne zastrzeżenia.

- Miasto ma obowiązek odśnieżać tylko te chodniki, których jest właścicielem bądź z przepisów wynika, że dany chodnik musi być nas sprzątany. Tych jest niewiele. Obowiązek odśnieżania i sprzątania większości chodników należy bowiem do wspólnot mieszkaniowych i właścicieli nieruchomości. - podkreśla nasz rozmówca.

Obowiązek ten wynika z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Mówi ona, że właściciel nieruchomości przylegającej bezpośrednio do chodnika ma obowiązek uprzątnięcia z niego błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń.

Czy zatem miasto jest przygotowane do zimy? Zdaniem Wiesława Swatka tak, choć wszystko zależy od firm wyłonionych w przetargach. Pomimo bowiem potwierdzenia przez nie gotowości do odparcia ataków zimy zdarza się, że w newralgicznym momencie okazuje sie inaczej. Jest to jednak zwykle spowodowane czynnikiem ludzkim a nie organizacyjnym.

Wiesław Swatek zwraca też uwagę na ograniczenia, których muszą przestrzegać firmy odśnieżające ulice.

- W Gołdapi, ze względu na posiadany status uzdrowiska, nie można na ulice sypać typowej solanki. Możemy praktycznie tylko sam piach. To daje znacznie mniejsze efekty naszej pracy i powoduje większe koszty utrzymania zimowego dróg. - podkreśla.

Bardzo często też właściciele nieruchomości nie wypełniają swoich obowiązków. Urząd Miejski nie ma jednak możliwości zmuszenia do uprzątnięcia chodników.

- Jest to już sprawa dla Straży Miejskiej. My możemy jedynie zadzwonić np. do danej wspólnoty i poprosić o zrobienie porządku. - kontynuuje swoją wypowiedź urzędnik.

Paweł Werchowicz, komendant Straży Miejskiej twierdzi, że zimą nie ma za dużo interwencji dotyczących tego problemu. Jego zdaniem generalnie ludzie znają swoje obowiązki, a jeśli potrzebna jest interwencja to skuteczne są pouczenia. Coraz częściej jednak strażnicy miejscy są proszeni o potwierdzenie faktu, że w danym miejscu chodnik był śliski. Dzieje się tak dlatego, że osoby poszkodowane w wypadkach na niewłaściwe utrzymanym chodniku dochodzą swoich praw na drodze sądowej.

Jak zatem będą wyglądać pierwsze dni zimy na naszych ulicach? To okaże się zapewne już wkrótce, bo wiele prognoz przewiduje jej rychłe nastanie.

Zarzuty odpiera zastępca komendanta gołdapskiej policji Andrzej Żyliński, który przeprowadził badanie.

- Policja, na prośbę pracodawcy, ma obowiązek sprawdzić trzeźwość pracownika - tłumaczy Andrzej Żyliński. - Badanie takie polega na dmuchaniu w alkotest. Jeśli wynik jest pozytywny, pracownik ma prawo do kolejnego badania w pewnych odstępach czasu, by wykluczyć jakąkolwiek przypadkowość pomiaru, na przykład może być wysoki wynik po spożyciu cukierka z alkoholem. Po trzecim pomiarze, jeśli wynik jest nadal pozytywny, pracownik ma prawo zażądać badania krwi. Wcześniej takie żądanie nie ma podstaw prawnych. Po przeprowadzeniu badań jest sporządzany protokół. Podpisywany jest zarówno przez funkcjonariusza, jak i badanego pracownika. W tym konkretnym przypadku podpisali się pod nim również kierownik Kompleksu i jego zastępca, świadkowie badań. Pracownik ma prawo odmówić dmuchania w alkotest, ale w obecnym stanie prawnym taka odmowa jest dla pracodawcy potwierdzeniem faktu bycia pod wpływem alkoholu.

Andrzej Żyliński dodaje, że w chwili otrzymania zgłoszenia jedyny wówczas patrol policji był na interwencji poza Gołdapią. Na jego powrót trzeba byłoby czekać co najmniej kilkadziesiąt minut. Dlatego też poprosił kierownika Kompleksu Mariana Mioduszewskiego o podwiezienie jego wraz z dokumentami i aparaturą na pływalnię, co ten uczynił. Nie są więc prawdziwe podejrzenia pana Pawła, że policjant był przywieziony z domu. Uważa też, że jeśli sytuacja tego wymaga, policjant ma prawo dostać się na miejsce zdarzenia w dowolny sposób. Bez znaczenia jest też fakt, że policjant jest nie ma munduru.

- Wylegitymowałem się przed panem Pawłem, dodatkowo spisał on moje dane - twierdzi Andrzej Żyliński. - Jeśli uważa, że źle wykonywałem swoje obowiązki, ma prawo złożyć skargę do komendanta policji w Gołdapi lub też do komendanta wojewódzkiego.

Pan Paweł przekazał nam również informację, że nie jest prawdą to, co powiedział dyrektor OSiR Marian Kulikowski o formie zwolnienia jego kolegi, 27-letniego Jakuba M., który 21 września miał 2,8 promila alkoholu w wydychanym powietrzu podczas wykonywania swoich obowiązków na basenie. Odszedł z pracy za porozumieniem stron, chociaż podczas rozmowy zarówno dyrektor, jak i kierownik Marian Mioduszewski twierdząco odpowiedzieli nam na pytanie o to, czy pijani ratownicy zostali dyscyplinarnie zwolnieni z pracy.

- Musiało dojść do jakiegoś nieporozumienia i niezrozumienia - twierdzi dyrektor OSiR Marian Kulikowski. - Faktem jest, że mieliśmy już przygotowane zwolnienie dyscyplinarne dla Jakuba M. Jednak po rozmowie z nim, w której prosił nas o wyrozumiałość, obiecał się zmienić i podjąć leczenie, zmieniliśmy decyzję i rozwiązaliśmy umowę za porozumieniem stron.

Dyrektor dodaje też, że również pan Paweł dostał propozycję rozwiązania umowy za porozumieniem stron (był zatrudniony na czas określony), ale jej nie przyjął. Pan Paweł zapewnia, że takiej propozycji nie otrzymał. Stwierdził też, że gdyby ona nawet padła z ust dyrektora, nie przyjąłby jej. Uważa bowiem, że taka forma zwolnienia byłaby jak przyznanie się do winy. Marian Kulikowski zapytany, czy widzi szansę na powrót w przyszłości do pracy obu zwolnionych ratowników, udzielił zaskakującej odpowiedzi.

- Dla Jakuba M. widzę możliwość powrotu do nas do pracy - twierdzi dyrektor. - Jednak może to się stać dopiero po pewnym czasie i pod warunkiem, że wiedziałbym i byłbym przekonany, że sobie poradzi. Ludzie wychodzą z różnych nałogów, więc być może i on wyjdzie. Nie palę mostów za nim. W przypadku zaś pana Pawła drugiej szansy nie będzie.

Jednak o tym, czy pan Paweł powróci do pracy, najprawdopodobniej zadecyduje sąd. Ratownik deklaruje bowiem, że tu właśnie będzie walczył o uznanie jego zwolnienia za niezgodne z prawem i przywrócenie do pracy.

Jacek Olszewski podzielił się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi problemów związanych z przeszczepami szpików.

- Kiedyś był to problem dla wielu osób bardzo odległy. Po śmierci Agaty to się zmieniło. Społeczeństwo jest dziś bardziej świadome. Jednak nadal niektórzy nie chcą się przyłączyć do takich akcji jak jutrzejsza i zostać dawcami. Dzieje się tak zapewne z małej wiedzy na temat pobierania i przeszczepiania szpiku. - mówił do przybyłych.

Po kilkunastominutowym wstępnie pana Jacka głos zabrał przybyły z nim mikrobiolog, dr hab. Leszek Kauc. Przez wiele lat pracował on w USA. Obecnie zajmuje się genetycznymi aspektami transplantacji szpiku oraz molekularnymi metodami diagnozowania infekcji wirusowych. Przedstawił on m.in. sposoby pobierania szpiku kostnego, zagrożenia jakie się z tym wiążą oraz jak wygląda sam przebieg przeszczepu i leczenia białaczki. Odpowiadał też na pytania przybyłych gołdapian i zachęcał do oddawania próbek własnej krwi i dopisywanie się dzięki temu do bazy dawców.

- Narządy oddajemy zazwyczaj po śmierci, szpik możemy oddać za życia i to kilkukrotnie. On się bowiem bardzo szybko regeneruje. - powiedział do zgromadzonych.

Jak podkreślił w swojej wypowiedzi, w przypadku szpiku dawcy rodzinni występują w około 25% przypadków (prawie zawsze jest to rodzeństwo chorego). W pozostałych 75% dawcy są obcymi osobami dla biorcy.

Spotkanie trwało 2 godziny. Wzięło w nim udział około 20 osób, w tym burmistrz Gołdapi Marek Miros. Marcin Białous - organizator spotkania - wierzy, że jutro pojawi się tu znacznie więcej osób, by oddać swoją próbkę krwi i zostać potencjalnym dawcą szpiku.

Stan i okoliczności, w których 29 letni mężczyzna przybył do pracy, wzbudził niepokój przełożonego.

- Spóźnił się znacznie do pracy, wyglądał wyjątkowo nieświeżo. Twierdził jednak, że jest trzeźwy. - mówi Marian Mioduszewski. - Te słowa jednak nie przekonały mnie, wezwaliśmy policję.

Była godzina 10, gdy funkcjonariusze poddali 29-letniego ratownika badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. Wynik był jednoznaczny: jest on pijany, badanie wykazało 0,6 promila. Dla pewności w pewnych odstępach czasu przeprowadzono kolejne próby. Wyniki miały tendencję spadkową, wyniosły kolejno 0,47 i 0,44 promila. Czy to przypadek, że to druga w ostatnim okresie taka sytuacja? A może coś się zmieniło po ostatnim przyłapaniu innego ratownika, który był także pijany?

- Jest to wynik wzmocnionej kontroli pracowników, którą prowadzimy od 21 września. Po pierwszym takim przypadku staramy się jeszcze dokładniej wyłapywać wszelkie takie sytuacje, które są nie tylko naganne, ale wręcz zbrodnicze! Dlatego też, na zmianę moim zastępcą Adamem Kozłowskim, ciągle chodzimy na pływalnię, rozmawiamy z pracownikami i badamy sytuację. Trzymamy rękę na pulsie. - kontynuuje swoją wypowiedź Marian Mioduszewski.

Jak jednak dodaje, kierownictwo basenu nie planuje w najbliższym czasie wprowadzić obowiązkowych badań pracowników za zawartość alkoholu przy rozpoczynaniu pracy. Jego zdaniem byłaby to bardzo drastyczna metoda kontroli pracowników, w chwili obecnej niepotrzebna.

- Myślę, że jeden przypadek wcześniej, a teraz drugi będzie ostrzeżeniem dla ludzi, którzy wykonują bardzo odpowiedzialną pracę, że tak nie powinno sie czynić. - komentuje całą sytuację dyrektor OSiR Marian Kulikowski. - Dla mnie jest nie do przyjęcia, że osoba będąca na co dzień nauczycielem i wychowawcą młodzieży w jednej ze szkół tak postępuje.

Czy mieszkańcy Gołdapi mogą mieć kłopoty w korzystaniu z basenu z powodu braku ratowników? Zdaniem zarówno dyrektora OSiR jak i kierownika Kompleksu nie. Obaj zapewniają, że w chwili obecnej jest ich wystarczająca ilość. Twierdzą, że w razie potrzeby nie ma przeszkód, by skorzystać z pomocy np. wojska. Dodatkowo też ciągle zgłaszają się osoby, które chciałyby podjąć się tego odpowiedzialnego zajęcia i pracować na basenie jako ratownik.

Przyłapany ratownik pracował na basenie od początku jego istnienia. Po potwierdzeniu wyników badań na alkohol został - podobnie jak przed kilkunastoma dniami jeden z jego kolegów - dyscyplinarnie zwolniony z pracy.

Przenieśmy się do przeszłości. Jakim był pan uczniem? Czym pan się zajmował jako dziecko i nastolatek?

W szkole byłem normalnym uczniem. Bodajże w trzeciej klasie szkoły podstawowej miałem nawet czerwony pasek na świadectwie szkolnym. Jako nastolatek dzieliłem już czas pomiędzy naukę i swoje zainteresowania. W tamtym czasie była to m.in. poezja śpiewana, kino, teatr.

Jako młody człowiek przez siedem lat byłem też sportowcem. Moją dyscypliną były biegi średniodystansowe i przełajowe. Udało mi się zdobyć kilka medali (w tym złote), m.in. na Mistrzostwach Warszawy juniorów i juniorów starszych. Brałem też udział w różnego rodzaju zgrupowaniach.

Co dał panu sport?

Sport dał mi bardzo dużo. Muszę się przyznać, że w młodości byłem bardzo nieśmiałym człowiekiem, w co dzisiaj być może trudno uwierzyć. Sport dodał mi wiary w siebie. Dodał też pewności, że jeśli się pracuje lub ciężko trenuje, to wyniki muszą przyjść. Sądzę, że młodzi ludzie powinni uprawiać sport. Jeśli uczciwie do tego podejdą, to prędzej czy później wyniki same przyjdą. Potem, w dalszym okresie tą zasadę można przenieść na życie i pracę zawodową.

Kim chciał pan zostać, jakim był pan nastolatkiem?

Zabawne, bo zastanawiałem się, czy nie zostać księdzem. Był taki czas, że bardzo poważnie to rozważałem. W młodości byłem bardzo zaangażowany w życie kościelne. Przez wiele lat służyłem do mszy świętej będąc ministrantem, jeździłem na pielgrzymki. Potem jednak zrezygnowałem z tego zamiaru. Na pewno chciałem skończyć szkołę średnią, chciałem być sportowcem, skończyć studia. Nigdy jednak nie miałem bardzo skonkretyzowanych marzeń jak niektórzy mali chłopcy, którzy chcą zostać marynarzem, wojskowym czy policjantem. Pokierowało mną życie. Nie ja nim, a ono mną.

Jak to się stało, że trafił pan do Gołdapi? Czy to był przypadek, a może dokładnie zaplanowany wyjazd?

Z tym wiąże się bardzo ciekawa historia. Trenowałem na Warszawiance z wieloma ludźmi. Jednym z moich przyjaciół był Zbyszek, późniejszy zięć Tomasza Romańczuka. 1 maja 1983 roku jako człowiek związany z Solidarnością (byłem założycielem i szefem komisji zakładowej w Klubie Sportowym Warszawianka, gdzie pracowałem po zakończeniu kariery sportowej) byłem na tak zwanym "kontr-pochodzie". Wówczas odbywał się oficjalny pochód pierwszomajowy, a Solidarność zorganizowała manifestację polityczną w formie kontr-pochodu. W pewnym momencie moją grupę zaatakowało gazami łzawiącymi i armatkami wodnymi ZOMO. Wszyscy uczestnicy rozbiegli się. Byłem dobrze wytrenowany, więc z ucieczką nie miałem kłopotów. Zupełnym przypadkiem, gdy wydostałem się z kleszczy ZOMO, trafiłem na Zbyszka. Nie widziałem go kilka lat, gdyż wyjechał on na studia w WAM w Łodzi. Poszliśmy wówczas na herbatę czy piwo, nie pamiętam już dokładnie. Zaczęliśmy wzajemnie o sobie opowiadać. Ja m.in. powiedziałem, że mam problemy mieszkaniowe. W tamtym czasie wynajmowałem w Warszawie mieszkanie. Właściwie była to tzw. "nora" bez żadnych wygód, ze wspólną toaletą na korytarzu. Sąsiad był psychicznie chory i hodował szczury. Byłem żonaty, mieliśmy już trzyletnie dziecko, drugie miało trzy tygodnie, a głównym moim zajęciem w wynajmowanym pokoju było zalepianie dziur mieszaniną cementu i kruszonego szkła przed tymi "sympatycznymi" zwierzętami. Zbyszek wówczas powiedział, że jego teść - dyrektor Rominckiego Kombinatu Rolnego - poszukuje głównego księgowego . Zapytałem, czy jest to praca z mieszkaniem. Okazało się, że tak. To przesądziło o naszym wyjeździe. Do Gołdapi przeprowadziłem się z Warszawy w 1984 roku. Miałem wówczas już 30 lat, żonę i dwóch synów. Nasz pobyt w Gołdapi był zaplanowany pierwotnie na rok, może dwa. Tak na próbę, by zobaczyć jak tu się mieszka. Z tej próby zrobiły się już 24 lata. Przez sześć lat byłem głównym księgowym Rominckim Kombinacie Rolnym w Rożyńsku Małym, a od 1990 roku jestem burmistrzem. Tutaj też w gołdapskim szpitalu urodziło się dwóch moich kolejnych synów: Mikołaj i Mieszko. Wszystkie moje dzieci skończyły gołdapskie liceum, a teraz już rozjechały się po świecie.

Pamiętam też, że "ogólną" decyzję o wyjeździe z Warszawy podjąłem już na początku lat osiemdziesiątych. Przed wyjazdem miałem jeszcze taki epizod, że włamałem się z żoną do pustostanu spółdzielczego. Z tego to pustostanu po trzech dniach wyrzuciła mnie milicja. Poniekąd słusznie, bo naruszyłem prawo. Doszedłem wówczas do wniosku, że nie ma co kombinować i trzeba wyjechać ze stolicy. Tak więc mogę powiedzieć, że to przypadek i uczestnictwo w kontr-pochodzie sprawiło, że spotkałem tam swojego przyjaciela i trafiłem tutaj.

Co się panu najbardziej spodobało, gdy pierwszy raz pan przyjechał do Gołdapi?

Podobało mi się, że to było czyste miasto. Nie było ono kolorowe, było szare, ale bardzo czyste. Zaskoczyło mnie też tym, że gołdapianie mówili czysto po polsku, praktycznie literackim językiem. Jak byłem w wojsku w Białymstoku, to w tamtejszym języku były pewne naleciałości językowe, miejscowe akcenty. Jak się pojechało na Kaszuby czy też w góry, tam też mieszkańcy mówili w "swoim języku". W Gołdapi zaś mieszkańcy używali czystej, pięknej polszczyzny. Spowodowane to zapewne było wymieszaniem ludności. Ja dosyć dużą wagę przywiązuję do czystości języka. Byłem wówczas mile zaskoczony, że przeciętny gołdapianin mówił normalnym, polskim językiem. Bez gwary, bez wtrąceń z innych języków. Poza tym podobała mi się przyroda, te wzgórza, jeziora... W Warszawie wcześniej wraz z mnóstwem sąsiadów mieszkałem w przedwojennej kamienicy z ogródkiem. Stąd moja akceptacja dla serialu "Dom" Później przez 3 lata mieszkałem z rodzicami w bloku. To nie był najlepszy okres mojego życia. Nie nadaję się chyba do mieszkania w blokach. Dlatego też takie pewne oddalenie mi sie spodobało. Uważam jednak, że można mieszkać wszędzie. Można mieszkać Nowym Jorku, w Sydney, w Warszawie. Ale można też mieszkać w Boćwince, pod warunkiem jednak, że ma się do dyspozycji 3 elementy: - pracę, która interesuje - środki łączności - środki do przemieszczania się.

Jeśli się nimi dysponuje, to można mieszkać wszędzie. Powiem więcej, jak pisałem pracę na studiach, to dotyczyła ona migracji wewnętrznej w Polsce w latach sześćdziesiątych. Wtedy udowadniałem oczywistą prawdę, że wektor migracyjny kieruje się w stronę miast. Wówczas ludzie ze wsi wyjeżdżali do miasta. Sam zaś stałem się prekursorem odwrotnego kierunku. Obecnie coraz więcej osób wyjeżdża z miasta lub kupuje sobie posiadłości na wsiach, by na wakacje lub weekend wyjechać z dużego miasta. Dla mnie takie wakacje trwają już - jak powiedziałem - 24 lata.

Czy wyjeżdżając liczył się pan z tym, że te "wakacje" potrwają tak długo?

Absolutnie nie! To była tylko próba przeczekania okresu oczekiwania na mieszkanie. Przez pierwszy rok moja żona nie za bardzo godziła się z myślą, że wyjechaliśmy ze stolicy. Jednak po dwóch latach, gdy wracaliśmy po raz kolejny z Warszawy do domu, po przekroczeniu granic miasta żona powiedziała "Marek, wreszcie wracamy do siebie". Wiedziałem już wówczas, że zaakceptowała nasz wyjazd i nie będę musiał jej przekonywać do pozostania w Gołdapi. Obecnie moje dzieci, gdy przyjeżdżają do Boćwinki, przyjeżdżają do siebie. Zamiar więc był inny, ale Pan Bóg tak nami pokierował, że stało się jak stało. Ja jestem zadowolony z takiego obrotu sprawy.

Myśli pan o powrocie do Warszawy?

Nie mam takiego zamiaru. Mam już 54 lata i to już nie jest czas na przenoszenie się. Lubię mieszkać na wsi, lubię mieć spokój. Lubię np. w krótkich spodenkach wyjść do ogródka. Nie wiem czy nadawałbym się z powrotem do zamieszkania w bloku. Tu gdzie mieszkam jest mi dobrze.

Kim pan jest: warszawianinem czy gołdapianinem?

Jakiś czas temu na swój użytek ukułem takie może trochę poetycki powiedzenie, które łączy oba te miasta. Od wielu lat powtarzam, że Warszawa jest jak matka która mnie wychowała i wykształciła, a Gołdap jest jak piękna kobieta, którą wybrałem. Nie widzę sprzeczności miedzy Warszawą a Gołdapią. Człowiek się rodzi w różnych miejscach, a miejsce pobytu wybiera sam, z różnych przyczyn. Z dużym wzruszeniem oglądam po raz kolejny np. serial "Dom", bo czuję się z urodzenia warszawiakiem. Ale z wyboru jestem gołdapianinem. Skoro 24 lata tu mieszkam, skoro 18 lat jestem burmistrzem, wybranym na piątą kadencję, to wydaje mi się, że część ludzi mnie zaakceptowała. Czuję się i warszawiakiem, i gołdapianinem.

Jak to się stało, że został pan burmistrzem? Skąd ten pomysł?

Zupełny przypadek. Jak mówiłem, byłem członkiem Solidarności, byłem mocno związany z ruchem sierpniowym, nigdy nie należałem do PZPR. Wychowałem się w rodzinie bardzo patriotycznej. Moja sąsiadka straciła męża w Katyniu, przez co nowożytna, prawdziwa historia nie miała dla mnie specjalnych tajemnic. Od małego mieliśmy z rodzeństwem ukształtowane poglądy przez ojca i matkę. Sprawą zatem oczywistą jest, za kim się opowiedziałem w wyborach w 1990 roku. W tamtym roku, pracując jeszcze w PGR, dostałem propozycję od jednego ze współpracowników, bym startował na radnego. Z pewnymi oporami zgodziłem się i wygrałem w swoim okręgu. Wybrali mnie sąsiedzi, którzy znali moje poglądy.

Po wyborach okazało się, że Rada podzieliła się na dwa obozy: Komitet Obywatelski, w którym ja występowałem i Gołdapską Inicjatywę Społeczną. GIS wysunęła wówczas kandydaturę Jarosława Słomy na burmistrza. K.O. był zaś bardzo zróżnicowaną grupą. Wśród tych, którzy chcieli nią kierować było kilka "podejrzanych typów". Oni myśleli, że jeśli Jarosław Słoma zostanie burmistrzem, to będą to radykalne rządy, że zrobi on rewolucję w urzędzie. Niektórzy ludzie w K.O. wyobrazili sobie, że jeśli postawią na kogoś nieznanego, to ten nieznany pozwoli sobą kierować. Ten sam człowiek, który mi zaproponował start na radnego wymyślił mnie jako kandydata na burmistrza. Oczywiście zrobił to w dobrej wierze. Ja po kilku dniach wahania zgodziłem się kandydować i wygrałem te wybory. Po pewnym czasie musiałem wytłumaczyć paru ludziom z Komitetu Obywatelskiego, że nie dam sobą kierować z tylnego siedzenia. Zaproponowałem również mojemu ówczesnemu kontrkandydatowi Jarosławowi Słomie współpracę. Miał zostać wiceburmistrzem. Na początku odmówił, potem się wahał, ostatecznie propozycję przyjął. Znam się już z nim 18 lat. Współpracuje się nam fantastycznie. Uważam Jarka Słomę za wyjątkowo cennego człowieka dla miasta, za wielkiego patriotę Gołdapi. Jest on kopalnią pomysłów.

Tak wiec przypadek sprawił, że zostałem burmistrzem jako człowiek wystawiony przeciwko Słomie. Miałem być przeciwnikiem Słomy, a zostaliśmy sprzymierzeńcami.

Czy lubi pan swoją pracę?

Bardzo! To jest praca, która mi daje satysfakcję. Daje mi również możliwość rozwoju. Zawsze byłem społecznikiem. W młodych latach byłem w harcerstwie. Pracując w PGR organizowałem m.in. wycieczki i inne akcje dla tamtejszych dzieci. Nigdy nie potrafiłem usiedzieć na miejscu. Praca burmistrza, jeśli się do niej poważnie podchodzi, jest pracą kreatywną. Burmistrz nie może być wyłącznie urzędnikiem. Jeden z moich przyjaciół, gdy zostałem wybrany na to stanowisko ostrzegł mnie mówiąc, bym nie był burmistrzem urzędu, a burmistrzem Gołdapi. Staram się trzymać tej zasady. Praca burmistrza przynosi bardzo dużą satysfakcję. Jak widzę, że w Gołdapi można coś zmienić i coś dobrego dla ludzi zrobić, staję się szczęśliwszy. Jest tak nawet wtedy, gdy początkowo nasze pomysły spotykają się z oporami społecznymi. Zwykle bowiem "nowe rodzi się" w bólach. Jak się już "urodzi" i ludzie się przyzwyczają do tego, wszyscy mamy wspólną satysfakcję. Tak było z przejściem granicznym, z uzdrowiskiem, z obwodnicą, targowicą, rondem, kompleksem pokoszarowym. Jest wiele inwestycji, które udało nam się wspólnie zrealizować. Ja to lubię.

Nie czuje pan, że w pana działaniach pojawia się rutyna? Nie czuje się pan wypalony?

Gdybym to czuł to sądzę, że zrezygnowałbym ze stanowiska lub nie startował do kolejnych wyborów. Wielu ludzi zadaje mi to pytanie. Proszę jednak zadać podobne pytanie krawcowi, szewcowi czy cukiernikowi. Im większe doświadczenie tym wyroby są lepsze. Nie jest też tak, że rutyna musi zabić kreatywność. Moja praca jest stale poddawana weryfikacji poprzez ocenę społeczną. Co roku jestem poddawany też weryfikacji podczas uchwalania budżetu i udzielania absolutorium. Co cztery lata jestem poddawany absolutnej weryfikacji poprzez bezpośrednie wybory. Nie mogę sobie pozwolić na rutynę. Nie wiem, czy będę startował w wyborach po raz kolejny. Taka decyzja jeszcze nie zapadła. Jednak chcę zakończyć obecną kadencję z podniesionym czołem. Nie mogę sobie zatem pozwolić na rutynę i przychodzenie do pracy tylko po to, by przychodzić. Byłoby to wyjątkowo nieuczciwe wobec wyborców. Poza tym ich presja jest na tyle silna, że nie pozwala mi wpaść w marazm.

Mówi pan, że nie zapadła jeszcze decyzja o starcie w kolejnych wyborach samorządowych. Czy to oznacza, że zamierza pan zakończyć karierę samorządowca i przenieść się np. do Warszawy na ul Wiejską?

Jest jeszcze za wcześnie, by takie decyzje podejmować. Mnie jednak nie ciągnie do sejmu. Mam taką psychikę, że nie za bardzo nadaję się do partii politycznej. Jestem indywidualistą, w sejmie zaś dla zachowania dyscypliny partyjnej czasami trzeba schować swoje poglądy i głosować zgodnie ze stanowiskiem klubu. Bez przynależności partyjnej nie ma zaś sensu startowanie do parlamentu.

Nie uważam się za polityka, uważam się za działacza samorządowego. Ja się w tym wyżywam, kiedy widzę materialne efekty swojej pracy. Wbrew jednak wielu ludziom szanuję polityków i nie przyłączam się do stada tych, którzy uważają, że politycy to są wyłącznie złodzieje, kretyni, ludzie kłótliwi. Znam wielu polityków i uważam ich za bardzo porządnych ludzi. Aczkolwiek jest margines, ten najbardziej krzykliwy, który jest zazwyczaj wyławiany przez media. On stanowi o tym, że opinia o politykach jest fatalna. Ten margines jest taką grupą, która dużo złego robi polityce i państwu polskiemu.

Co jest pana największym marzeniem?

Prywatnie: bardzo chciałbym być zdrowy i sprawny fizycznie oraz intelektualnie jak najdłużej . Może to śmieszne i nierealne, ale marzy mi się przebiegnięcie maratonu. Chciałbym też, aby moim dzieciom w życiu się powiodło. Jestem z nich wszystkich dumny. Uważam ich za fajnych ludzi.

Dla Gołdapi mam mnóstwo marzeń. Najważniejsze to skończenie budowy obwodnicy, remont drogi nr 650 i 651, remont ulicy Paderewskiego, oczyszczenie jeziora, wybudowanie dzielnicy sanatoryjnej, budowa hotelu nad jeziorem, sprzedaż w dobre ręce "Pięknej Góry" itd. Po prostu chcę zrealizować wszystkie obietnice wyborcze. Moim marzeniem jest też to, by Internet dotarł do każdego mieszkańca mojej gminy.

Chciałbym, by ludzie w Gołdapi czuli się dobrze, by miasto było kolorowe i coraz ładniejsze. Wydaje mi się, że w tym kierunku idziemy. Marzy mi się, by Gołdap była uśmiechnięta. I chyba już jest, jeśli chodzi o młodych ludzi. Jednak jak w każdym mieście jest też trochę ludzi zgorzkniałych, którzy wiecznie będą narzekać i z którymi też muszę się liczyć.

Co uważa pan za swój największy sukces?

Moim osobistym sukcesem jest to, że ludzie zaakceptowali część moich cech osobistych i po raz piąty wybrali mnie na burmistrza. To są bezpośrednie, demokratyczne wybory, nikt ludzi do głosowania na mnie nie zmusza. Wydaje mi się, że mam w sobie takie cechy, które pozwalają na niekłótliwe, a konstruktywne przygotowywanie jakichś idei i pomysłów, które później z mieszkańcami realizujemy.

Jeśli jestem człowiekiem z zewnątrz, który się tu nie urodził, a który już 24 lata tu mieszka i jest przez niemałą część gołdapian akceptowany, to jest dla mnie ogromny sukces i satysfakcja.

Jeśli chodzi o sukcesy inwestycyjne, to poszliśmy tak szeroką ławą, że trudno jest cokolwiek wyróżnić. Może przejście graniczne, uzdrowisko, specjalna strefa ekonomiczna, obwodnica, kompleks pokoszarowy, sale sportowe i boiska przy szkołach, kompletna zmiana bazy oświatowej

A sukces, który historia opisze jako dzieło Marka Mirosa?

Sądzę, że to będzie przejście graniczne. Wydaje się, że również hala-basen. Ale zwracam uwagę, że nie jest to tylko efekt mojej pracy. To jest praca zbiorowa. Nie chciałbym, by sukcesy były przypisywane tylko mojej osobie i firmowane tylko moim nazwiskiem. Np. podane tu przejście graniczne wymyślił Jarek Słoma. My obaj uzupełniamy się w ten sposób, że on wymyśla jakieś fajne idee, a ja jestem "taran". Przepraszam za to określenie, jest ono może nieskromne. Ale jeśli już uwierzę w jakąś ideę, to nie odpuszczę. Jeśli nie w danym roku, to za pięć lat, ale ja zawsze będę dążył do jej realizacji. Dlatego też nie chciałbym , by tylko ze mną kojarzyło się to, co dobrego w Gołdapi się dzieje. To powinno się kojarzyć też z nazwiskiem Jarka Słomy, Jacka Morzego, Mariana Podziewskiego, Remiego Karpińskiego jak i radnych, Andrzeja Roszkowskiego, Krysi Trzasko, Wieśka Swatka i wielu innych ludzi, z którymi współpracuję. Przepraszam jeśli kogoś nie wymieniłem, ale wymieniam te osoby jednym tchem. Człowiek, który myśli, że tylko z jego nazwiskiem będzie sie kojarzył jakiś sukces, jest skazany z góry na porażkę. Sukcesem trzeba umieć się dzielić, ale też i wspólnie go przygotować.

Co pana na co dzień najbardziej denerwuje?

W pracy raczej nic. Jestem człowiekiem dosyć zgodnym. Czasem oczywiście muszę warknąć, czasem muszę kogoś przywołać do porządku. Nie jestem jednak typem sierżanta amerykańskiego, który efekty osiąga poprzez stawianie ludzi do pionu i wydzieranie się. Nie lubię ludzi, którzy pełniąc funkcję wyżywają się na podwładnych. To fatalna cecha wynikająca głównie z kompleksów.

Czasem mnie bolą niesprawiedliwe oceny mieszkańców. Zdaję jednak sprawę, że powinienem mieć grubszą skórę. Ludzie, którzy pełnią funkcję z wyboru, funkcje społeczne i są opłacani z podatków, są wystawieni na inną ocenę niż ci, którzy takich funkcji nie pełnią. Irytują mnie czasem chamskie wypowiedzi w internecie, tym bardziej, że zwykle kryją się za anonimowością. Jak powiedziałem, czasem bolą te opinie nie do końca przemyślane, nie do końca sprawiedliwe, płaskie, płytkie. To jednak jest wpisane w moją funkcję.

Czy ma pan wrażenie, że pana praca jest lepiej oceniana poza "małą ojczyzną" niż tu na miejscu, w Gołdapi?

To jest tak, że w trakcie pełnienia mojej służby burmistrza, rzeczywiście wielu ludzi narzeka, wielu ludzi wystawia - w moim odczuciu - niesprawiedliwe oceny. Jednak gdy przychodzi do wyborów, to mnie wybierają. Ostatnio wybrali mnie już po raz piaty! Nie jest więc do końca źle z tą oceną. Fakt faktem, że na zewnątrz Gołdap jest postrzegana znakomicie. Jesteśmy obsypywani jako osoby i jako gmina gradem różnego rodzaju wyróżnień i odznaczeń. Pokazywani jesteśmy często jako samorząd wzorcowy. Ostatnia wizyta premiera niejako to potwierdza. Zresztą nie tylko premiera, bo do Gołdapi przyjeżdża wielu polityków, działaczy, marszałków.

Jest takie przysłowie: "Najtrudniej być prorokiem we własnym kraju". Choć jest to przysłowie międzynarodowe, do Polski pasuje jak ulał. Jest więc coś na rzeczy, że mamy znakomite recenzje na zewnątrz, a w środku ludzie nas czasem krytykują, czasem biczują. Skoro jednak daliśmy się wybrać, musimy to przetrzymać. Trzeba czuć swoją wartość, bez względu na opinię.

Dziękuję za rozmowę.
Jacek Rakowski